Niezabitowska Małgorzata, W twoim kraju wojna, Ośrodek Karta 2016

Utworzono: sobota, 31 grudzień 2016 16:37

Poprawiono: środa, 16 styczeń 2019 17:18

Odsłony: 19926

To już druga książka Małgorzaty Niezabitowskiej poświęcona stanowi wojennemu 1981 roku. Pierwsza — „Prawdy jak chleba” — zawiera relację ze zmagań autorki z Instytutem Pamięci Narodowej. Niechlubny to obraz IPN-u, ale jakże historycznie znamienny. Walka autorki z oszczerstwami przeplata się w książce z obrazami heroicznej działalności z czasów czarnej nocy PRL.

Książka druga jest w całości poświęcona okresowi wojny polsko-jaruzelskiej i zawiera dwa dzienniki pisane w czasie, gdy wszelka nadzieja  wydawała się nieodpowiedzialną utopią.

Dziennik pierwszy był tworzony na użytek zachodnich mediów i regularnie przemycany zagranicę przez francuskiego dyplomatę. Dołączano do niego zdjęcia, które razem z autorką książki wykonywał jej mąż Tomek Tomaszewski, wybitny fotografik. Zdjęcia czołgów i żołnierzy wykonywane aparatem ukrytym w wełnianej rękawiczce, czy też internowanego Lecha Wałęsy — jedyne, jakie ukazało się w mediach tamtego czasu. Prawdziwie sensacyjna historia, ale też niezwykle ważne świadectwo historyczne. W tych relacjach wszystkie nazwiska i imiona były oczywiście zmienione, by nie pogrążyć bohaterów relacji.

Drugi dziennik był pisany „do szuflady”, a maszynopis starannie ukrywany. Tam nazwiska i miejsca nie były zamazywane.

Oba manuskrypty udało się uchronić przed konfiskatą i dziś możemy śledzić losy ich bohaterów. To bardzo ważna lektura zarówno dla tych, którzy te czasy przeżyli, jak i dla młodszych, którym mogą się wydawać odległą historią. Ważna, bo historia kołem się toczy i nigdy nie wiadomo, kiedy czyjeś minione doświadczenia mogą stać się przewodnikiem dnia dzisiejszego. Tak jak dla Małgosi Niezabitowskiej przewodnikiem stały się konspiracyjne doświadczenia jej ojca z okresu II wojny światowej, a dla niego samego być może cytowane w książce słowa księcia Adama Czartoryskiego wypowiedziane po upadku powstania listopadowego: „Rób co powinieneś, będzie, co być może.”