Jac Jakubowski, Sytuacje edukacyjne

Utworzono: poniedziałek, 11 kwiecień 2022 12:22

Poprawiono: poniedziałek, 11 kwiecień 2022 12:45

Odsłony: 2118

Wiele szkół na świecie nadal funkcjonuje wg. XIX w. modelu, który został stworzony dla szybkiego „produkowania” posłusznych pracowników — raczej odtwórców niż twórców. W tym modelu szkoła jest dla ucznia głównym źródłem wiedzy, którą on ma przyswajać bez zbędnych pytań.

W niektórych krajach ten model nadal dominuje, w innych — np. w Skandynawii — powoli przechodzi już do historii. W Polsce również istnieje dość spory ruch na rzecz szkoły, w której uczeń się uczy miast być uczonym. W takiej szkole rolą nauczyciela jest tworzenie sytuacji edukacyjnej sprzyjającej pozyskiwaniu wiedzy i umiejętności, a także wspieraniu ucznia w jego osobistym rozwoju.

Od wielu lat jednym z orędowników nowej formuły jest Jac Jakubowski. W swojej najnowszej książce w bardzo piękny i obrazowy sposób przedstawia ideę tworzenia sytuacji edukacyjnych, których podstawą jest zbudowanie w uczących się poczucia bezpieczeństwa, sensu, aktywności i wspólnoty.

Poczucie bezpieczeństwa pozwala na prowadzenie nieskrępowanego dialogu. Poczucie sensu przyczynia się do przekonania, że pozyskiwana wiedza ma rzeczywistą wartość. Poczucie aktywności sprawia, że uczniowie nie widzą siebie jako biernych konsumentów wiedzy, ale raczej jako jej współtwórców. Wreszcie poczucie wspólnoty buduje umiejętność pracy zespołowej, co nie tylko zwiększa skuteczność każdej pracy i nauki, ale też — a może przede wszystkim — tworzy więzi społeczne. Sprawia, że zespół staje się społecznością. Oto co piszę na ten temat sam autor (str. 28):

Istotą pracy dobrego nauczyciela jest tworzenie sytuacji, w której uczniowie przeżywają dobre, rozwojowe doświadczenia. Jeżeli człowiekowi (a dziecko też jest człowiekiem) proponuje się dialog, pozwala się mu na współtworzenie procesu pracy, traktuje z szacunkiem i szacunku dla innych się wymaga, proponuje się wiarygodną, przemyślaną, dobrze opracowaną wiedzę, to odpowiada on aktywnością, zainteresowaniem, sensownym działaniem. Jeżeli człowiekiem manipulujemy, zmuszamy do robienia rzeczy, których sensu nie rozumie, używamy władzy dla wprowadzenia tak zwanej dyscypliny, to człowiek zacznie w ten czy w inny sposób z nami walczyć. Będzie szedł po linii najmniejszego oporu, wykorzystywał słabe punkty, stwarzał pozory etc. Zaplącze się w grę, w której zarówno zwycięstwo, jak i przegrana są taką samą klęską.

Książkę Jaca należy polecić nie tylko edukatorom wszystkich szczebli, nie tylko uczącym się i studiującym oraz rodzicom młodzieży szkolnej, ale wszystkim obywatelom współczesnego społeczeństwa wiedzy rozumiejącym, że edukacja nie kończy się na szkole lub uczelni. Sytuacje edukacyjne powinny nam towarzyszyć przez całe życie, a my sami bądźmy nie tylko ich beneficjentami, ale też i twórcami.

Książkę już dziś można kupić w przedsprzedaży lub pobrać bezpłatną wersję cyfrową: kup lub pobierz.