Co nowego w drugim wydaniu

Utworzono: piątek, 12 sierpień 2016 10:18

Poprawiono: środa, 16 styczeń 2019 18:51

Odsłony: 20140

Na drugie wydanie mojej książki składa się całość wydania pierwszego plus sporo nowego materiału związanego z metodą Tropem Jakości i ideą firmy turkusowej. Przede wszystkim jednak dość zasadniczo zmieniłem rozłożenie akcentów związanych z budowaniem społecznego środowiska pracy.

Pierwsze wydanie „Doktryny jakości” zacząłem pisać jako notatki do moich wykładów w drugiej połowie lat 90. W tamtych czasach idee leżące u fundamentów zarządzania kompleksową jakością były traktowane przez znaczną część menedżerów jako co najmniej dziwne, by nie powiedzieć  podejrzane. Gdy podczas wykładów mówiłem o konieczności odejścia od przemocowego stylu zarządzania kijem i marchewką, niektórzy pukali się w czoło, a część uważała, że może to i sympatyczna idea, ale całkowicie utopijna. Z uporem więc podkreślałem jej praktyczną, merkantylną użyteczność. Starałem się przekonywać słuchaczy i czytelników, że ludzie pracujący w atmosferze partnerstwa i zaufania pracują wydajniej, popełniają mniej błędów i w efekcie pod-noszą konkurencyjność firmy na rynku, a to przekłada się na lepsze wyniki finansowe.

Choć w głębi duszy od dawna uważałem, a niekiedy i mówiłem, że kształtowanie w organizacji atmosfery zaufania, partnerstwa i życzliwości może być traktowane jako cel sam w sobie, to nie do końca byłem przekonany, że mogę takie poglądy głosić powszechnie. Pierwsze wydanie adresowałem więc do lidera, który chce podnieść skuteczność i jakość działania swojej organizacji, a środkami do tego są narzędzia szeroko pojmowanego TQM, a w tym budowanie zespołu opartego na partnerstwie i zaufaniu. Fakt, że w takim zespole ludzie czują się lepiej i bezpieczniej, że przychodzą do pracy z radością, przedstawiałem jako sposób na osiąganie wysokiej jakości, skuteczności i przewagi konkurencyjnej.

W ciągu ostatnich kilku lat zacząłem jednak zauważać istotną zmianę w nastawieniu moich słuchaczy. Nadal zdarza mi się spotykać wątpiących, a niekiedy i gwałtownie przeciwnych, ale coraz częściej też słyszę — „ja już tak zarządzam i mnie się to sprawdza”. Od pewnego też czasu spotykam firmy, które stworzenie przyjaznego miejsca pracy uznały za cel główny swojego istnienia, a wysoką skuteczność (zyskowność), którą dzięki temu osiągają, traktują jako środek do realizacji tego celu. Wszak dobre miejsce pracy, to nie tylko zaufanie i partnerstwo, ale też profesjonalne narzędzia oraz godziwe wynagrodzenie, a na to wszystko trzeba zarobić.

Tę nową perspektywę umocniła we mnie lektura książki Frederica Laloux „Pracować inaczej” i opisana w niej idea organizacji turkusowej gdzie paradygmat zarządzania, a więc wydawania i nadzorowania poleceń, ustępuje partycypacyjnej zasadzie samoorganizacji. 

Wydanie drugie adresuję więc już nie tylko do liderów, ale do wszystkich, którzy chcieliby pracować w organizacjach, gdzie praca nadaje sens ich życiu, oferuje przestrzeń do rozwoju,  kreatywności, sprawczości i spełnienia. Taki program można by uznać za akademicką utopię gdy-by nie fakt, że jest on realizowany w coraz większej liczbie firm i instytucji, i wszędzie tam przy-nosi nie tylko radość z pracy, ale też znacznie wyższą skuteczność działania. 

Nowa wersja mojej książki zawdzięcza bardzo wiele licznym dyskusjom, jakie od wiosny 2014 r. prowadziłem z Jackiem, Dorotą i Sonią Jakubowskimi, twórcami Metody TROP (Trening Rozwoju Organizacji Przyszłości). W wyniku tych dyskusji wypracowaliśmy metodykę wdrażania TQM — dziś powiedzielibyśmy „turkusowego TQM” —  pod nazwą Tropem Jakości, której sztandarowe hasło brzmi „Pracuj z sensem”. Jej główna idea opiera się na przekonaniu, że wdrożenie TQM to nie „przeszkolenie załogi” w nowych procedurach, ale doprowadzenie do głębokiej przemiany społecznej w firmie, przemiany wymagającej z jednej strony porzucenia wielu utartych sposobów myślenia, a z drugiej nabycia nowych nawyków komunikacyjnych. Dlatego też, ilekroć wkraczamy do jakiejś firmy bądź instytucji z Tropem Jakości, rozpoczynamy od warsztatów budujących umiejętność asertywnej, empatycznej i pozytywnej komunikacji. Badania potencjału firmy nie ograniczamy, jak uprzednio, do identyfikacji barier w pracy, ale uzupełniamy o „trampoliny” — silne strony i talenty — które nie tylko pomogą w doskonaleniu firmy, ale będą również źródłem poczucia wartości własnej i sensu życia jej pracowników.

Czytelnik, który sięgnął po moją książkę po raz pierwszy, znajdzie na dalszych stronach krótki przewodnik Jak czytać moją książkę, a zaraz po nim jej mapę tematyczną w rozdziale Co zawiera książka. Natomiast na użytek czytelników, którzy poznali pierwsze wydanie podaję poniższą listę nowych lub istotnie zmienionych treści:

1. nowy rozdział 1.4 Żyj i pracuj z sensem,
2. nowy rozdział 2 Turkusowa ewolucja,
3. ważne zmiany w rozdziale 7.1 Korzyści i wartości (poprzednio był to rozdział 4.1),
4. nowy rozdział 7.2 Nagroda godnościowa,
5. nowy rozdział 8.3 Cel główny a zagrywka,
6. nowy rozdział 9.11 Fundament strategiczny,
7. nowy rozdział 14.4 Tropem jakości,
8. nowy materiał w rozdziale 15.2 Trampoliny i bariery; w pierwszym wydaniu odpowiadał mu rozdział 21.4 Usuwanie barier,
9. nowy rozdział 16.3.4 Zmiana nawyków.

W związku z oparciem pracy inkubatorów jakości na metodzie Tropem Jakości zostały wprowadzone pewne zmiany w Części IV Droga do jakości. W nowym wydaniu starałem się też konsekwentnie odróżniać pojęcia kary i nagrody od kija i marchewki.

Doświadczenia wypracowane w ramach metodyki Tropem Jakości skłoniły mnie również do zmiany w uszeregowaniu całego materiału książki w taki sposób, aby był bliższy wypróbowanej przez nasz zespół kolejności jego wdrażania. Zaczynam więc od przedstawienia ogólnej idei organizacji turkusowej w Części I. Część II jest poświęcona budowaniu relacji interpersonalnych, a Część III — mechanizmom motywacyjnym. Dopiero w dalszej kolejności omawiam narzędzia TQM i procesowy model samoorganizacji.