Zrozumieć głos procesu losowego

Utworzono: poniedziałek, 22 sierpień 2016 08:11

Poprawiono: czwartek, 09 grudzień 2021 03:56

Odsłony: 14378

Menadżerowie w swojej codziennej pracy wielokrotnie spotykają się z koniecznością analizowania procesów o charakterze losowym. Przychody lub zyski firmy w kolejnych miesiącach, liczby nieobecnych pracowników w kolejnych dniach, liczby wadliwych produktów w kolejnych jego partiach, to przykłady takich sytuacji. W każdej z nich zmienność procesu można przedstawić w postaci wykresu. Zwykle menadżerowie oceniają taki wykres intuicyjnie niepokojąc się, gdy liczba wadliwych produktów „gwałtownie rośnie” lub też przychód firmy „gwałtownie spada”. W każdym z takich przypadków starają się też znaleźć przyczynę danego zjawiska.

Niestety ocena procesów losowych prowadzona „na oko” jest bardzo zawodna, gdyż nie pozwala na odróżnienie sytuacji w której „niepokojące zjawisko” ma charakter czysto losowy, od takiego, w którym ma identyfikowalną przyczynę. Na przykład, gdy będziemy obserwowali wyniki kolejnych rzutów kostką, to fakt pojawienie się trzy razy pod rząd wyniku „1” nie spowoduje, że zaczniemy zastanawiać się, dlaczego tak się stało. Wiemy, że stało się jedynie dlatego, że stać się mogło. Jeżeli jednak przez trzy miesiące z rządu obserwujemy bardzo niską sprzedaż, to większość menadżerów będzie się starała znaleźć przyczynę tego stanu rzeczy. Tymczasem taka przyczyna może mieć charakter losowy, tak jak przy rzutach kostką, choć może też mieć przyczynę nielosową. Na szczęście istnieje statystyczna metoda odróżnienia sytuacji w której jakieś zdarzenie było dziełem przypadku, od tej, w której miało identyfikowalną przyczynę. Ta metoda to karty kontrolne Shewharta.

Szkolenie — o ile nie jest prowadzone w trybie on-line — zaczynam od ulubionego przez Edwardsa Deminga warsztatu, którego celem jest pokazanie na czym polega losowość procesu i jakie błędy popełniają najczęściej menadżerowie nie zdający sobie sprawy z faktu, że proces, którym starają się zarządzać, na charakter losowy. Po warsztacie następuje wykład, w którym wyjaśniam podstawowe zasady radzenia sobie z procesami losowymi.

Czas trwania szkolenia: 90 min

Literatura podstawowa: część V trzeciego wydania mojej książki „Doktryna jakości — rzecz o turkusowym zarządzaniu”.

Polecana literatura uzupełniająca:

1. Thompson James R., Koronacki Jacek, Statistical Process Control for Quality Improvement, second edition, Chapman & Hall, New York – London 1993.
2. Thompson James R., Koronacki Jacek, Statystyczne sterowanie procesem. Metoda Deminga etapowej optymalizacji jakości, Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa 1994.
3. Thompson James R., Koronacki Jacek, Statistical Process Control. The Deming Paradigm and Beyond, Chapman and Hall/CRC, New York – London 2001.
4. Thompson James R., Koronacki Jacek, Nieckuła Jacek, Techniki zarządzania jakością. Od Shewharta do metody „Six Sigma”, Akademicka Oficyna Wydawnicza „Exit”, Warszawa 2005.
5. Wheeler Donald J., Understanding Variation. The Key to Managing Chaos, SPC Press, Inc, Knoxville – Tennessee 1993.

Udostępniane materiały:

• Prezentacja wykładu w wersji pdf. Pobierz.
• Wzorzec skoroszytu Excela do analizy metodą karty kontrolnej. Pobierz.