Turkusowa samoorganizacja

Utworzono: poniedziałek, 22 sierpień 2016 07:07

Poprawiono: środa, 24 sierpień 2022 10:37

Odsłony: 24929

Turkusowa samoorganizacja — nazwa pochodzi z książki F. Laloux „Pracować inaczej”, choć związane z nią idee są znane od połowy XX wieku — to specyficzny model organizowania pracy w dowolnego typu organizacji, dzięki któremu osiąga ona ponadprzeciętną skuteczność, w tym biznesową, jeżeli jest firmą. Ten efekt zawdzięcza odrzuceniu większości zdawałoby się nienaruszalnych zasad korporacyjnego porządku:

• Jako cel główny przyjmuje nie zysk, ale zmienianie świata na lepsze, a w tym zmienianie na lepsze własnego miejsca pracy i życia swoich pracowników.
• Rezygnuje z tzw. „systemów motywacyjnych” na rzecz poczucia satysfakcji z tego co robimy i jacy jesteśmy (motywowanie godnościowe).
• Buduje na zaufaniu, poczuciu odpowiedzialności i partnerstwie.
• Odrzuca współzawodnictwo na rzecz współpracy.
• Odrzuca wydawanie poleceń i kontrolę ich wykonania na rzecz samoorganizacji. Decyzje podejmują ci, którzy wiedzą jak je zrealizować i którzy podejmą się tego zadania, a nie ci, którzy mają władzę.
• Rezygnuje z hierarchicznej struktury kierowniczej na rzecz sieciowej struktury procesowej.

W firmie turkusowej nikogo nie trzeba pilnować, by pracował, nikogo nie trzeba oceniać, ani też zaganiać do pracy kijem i marchewką. A skoro nie trzeba ani pilnować ani zaganiać, to nie są potrzebni kierownicy-nadzorcy. Tam nikt nikomu nie wydaje poleceń, a zakres czynności każdego pracownika mieści się w jednym zdaniu: „robisz to co potrafisz, wtedy gdy jest to potrzebne”. W konsekwencji nikt nie mówi: „to nie należy do moich obowiązków”. Kierownicy przestają pełnić rolę nadzorców, a stają się liderami idei, mentorami w obszarach zawodowych i społecznych, moderatorami debat.

Jak pokazują coraz liczniejsze przykłady turkusowych organizacji, ich wysoce idealistyczne zasady są nie tylko możliwe do wdrożenia — choć stanowczo nie zawsze jest to łatwe — ale przede wszystkim niezwykle skuteczne. Laloux opisuje 12 takich organizacji (w tym 5 non-profit), a wśród nich największą na świecie amerykańską firmę przetwórstwa pomidorów Morning Star. A wszystkie one doszły do swojej turkusowej formuły nie znając (oczywiście) książki Laloux, ani też nie wiedząc o sobie nawzajem. Wszystkie zawdzięczają swoje sukcesy zrozumieniu, że człowiek działa najskuteczniej w warunkach wolności, zaufania, partnerstwa i współpracy.

Firmy turkusowe istnieją również w Polsce i co wiecej, ich liczba szybko rośnie. Od roku 2016 nie zadarza się już praktycznie, aby po jakimś moim wykładzie otwartym, a mam ich rocznie kilkadziesiąt, ktoś nie podszedł ze słowami: ja już tak pracuję. Biorąc pod uwagę liczność mojego audytorium i liczbę tych wypowiedzi oceniam, że turkusowych organizacji jest w Polsce kilka tysięcy, a w tym kilkaset szkół! Niektóre zresztą dopiero ode mnie dowiadują się, że są turkusowe. Twórcy kilku z nich zgodzili się podzielić swoimi refleksjami na mojej witrynie: Organizacje turkusowe w Polsce.

Czas trwania wykładu:

• wersja dydaktyczna pełna — 90 min + pytania i odpowiedzi. Pobierz prezentację.
• wersja dydaktyczna kompaktowa — 45 min + pytania i odpowiedzi. Pobierz prezentację.
• wersja konferencyjna, inspiracyjna bądź szkoleniowa wewnętrzna — czas i dobór tematyki do uzgodnienia z klientem

Literatura podstawowa: rozdział 2 trzeciego wydania mojej książki „Doktryna jakości — rzecz o turkusowym zarządzaniu” (w wydaniu pierwszym brak tego materiału).

Polecana literatura uzupełniająca:

Laloux Frederic, "Pracować inaczej", Studio Emka, Warszawa 2015

Wykład w skróconej wersji video (27')

Turkusowa organizacja XXI wieku Film został zrealizowany podczas spotkania otwierającego IV edycję Programu Menedżerowie NGO Promengo zorganizowanego przez Fundację Akademia Organizacji Obywatelskich 2 lutego 2017 r. Niektóre elementy tego wykładu mogą się różnić od dzisiejszej prezentacji.

Ciekawy film animowany na temat marchewkija:

Dlaczego kary i nagrody nie działają?

Polecam też obejrzenie bardzo pouczających prelekcji:

Wykład Frederica Laloux oparty na jego książce

The surprising truth about what motivates us

TED lecture: The puzzle of motivation

TED lecture: The puzzle of motivation (z podpisami w j. polskim)