R.Praszkier; Co powoduje, że niektóre transformacje społeczne są trwałe i głębokie? 13 gru 2012

Utworzono: piątek, 21 grudzień 2012 16:40

Poprawiono: środa, 16 styczeń 2019 15:01

Odsłony: 17581

Kapitał społeczny na przykładzie polskiej podziemnej Solidarności, amerykańskiego Ruchu Praw Obywatelskich
oraz pokojowych przemian w Kraju Basków

Nieunikniona dla naszego przeznaczenia jest sieć wzajemności.
Cokolwiek dotyczy bezpośrednio jednostek, wpływa pośrednio na całość.
Martin Luther King

Wielkie pokojowe transformacje społeczne związane są z sieciami społecznymi bazującymi na wzajemności, o której mówi Martin Luther King. Jakie cechy mają takie sieci? Co powoduje, że mimo braku nowoczesnych technologii informatycznych (telefonów komórkowych, facebooka, a nawet — jak w wypadku odziemnej Solidarności — zwykłych telefonów) sieci te łączą miliony ludzi, tworząc prężną, wspierającą się wzajemnie, efektywnie działającą społeczność? I odwrotnie: dlaczego, mimo użycia rozwiniętych technologii informatycznych, wiele sieci — po błyskotliwym starcie — powoli zamiera, nie wywierając długofalowego wpływu?

Hipotezą do badań było przekonanie, że do uzyskania trwałej, systemowej i nieodwracalnej zmiany społecznej na dużą skalę potrzebna jest sieć społeczna o specyficznych właściwościach, sprzyjających tworzeniu się obywatelskiego kapitału społecznego. Uczestnicy tej sieci powinni być jej współtwórcami, a więc ważnym czynnikiem jest oddolność i poczucia współtworzenia ruchu. Ponadto, aby ruch był masowy, powinien otworzyć się i łączyć ludzi z różnych kręgów i grup — zwykle izolowanych względem siebie.

Przedstawione zostały podstawy teoretyczne analizy ruchów społecznych, a w tym nowoczesne poglądy na temat rozwoju sieci, a następnie badania pilotażowe polskiej Solidarności podziemnej, które uprawomocniły hipotezy o roli oddolności, otwierania się na mniej znane osoby i kapitału społecznego. Ponadto zostały zaprezentowane surowe wyniki z badania przemian pokojowych w Kraju Basków. Naszkicowano analogie pomiędzy polską Solidarnością podziemną a amerykańskim Ruchem Praw Obywatelskich Martina Luthera Kinga.